Nooit meer slapen: 3. Vergeten
Deze week ben ik elke nacht een paar minuutjes te horen in VPRO’s Nooit Meer Slapen om een kort verhaal voor te dragen, geïnspireerd door de actualiteit. Elke werknacht na het journaal van 01:00 uur, op Radio 1. Na de uitzending vindt u het verhaal hier terug.
Vergeten
In de veertig jaar sinds het verschijnen van de film Taxi Driver is hoofdrolspeler Robert De Niro elke dag wel een keer op straat door iemand aangesproken met de woorden: ‘You talkin’ to me?’ Elke dag, veertig jaar lang. Dat is 14.610 keer ‘You talkin’ to me?’, schrikkeljaren meegerekend.
Hoe ziet dat eruit in het hoofd van De Niro? Ik stel me zo voor dat hij zich een paar specifieke ontmoetingen kan herinneren, maar dat de rest is samengesmolten tot één enkele ontmoeting.
Een beetje zoals je je zonder meer de eerste keer herinnert dat je met iemand naar bed ging, omdat het de eerste keer was. Dat je de keren daarna onthoudt, is minder vanzelfsprekend. Als ik door oude dagboeken blader kom ik weleens een naam tegen waarvan ik denk: echt? Met die? Of: wie?
In het verhaal ‘Funes de allesonthouder’ beschrijft de Argentijnse auteur Borges een jongeman die niet in staat is te vergeten. Hij is verlamd en brengt het grootste deel van zijn tijd door in een donkere kamer, om zichzelf tegen al te veel nieuwe indrukken te beschermen, want elke indruk beklijft. Het lastige is: zijn herinneringen klonteren niet samen tot één algemeen begrip. Borges schrijft: ‘Het zat hem dwars dat de hond van drie uur veertien (van opzij gezien) dezelfde naam had als de hond van vier uur drie (van voren gezien).’
En verderop staat: ‘Denken is verschillen vergeten.’
Ik ben vergeten of Robert De Niro in zijn hoedanigheid van Travis Bickle nou zelfmoord pleegt op het einde van Taxi Driver of dat-ie door anderen wordt neergeschoten. Toch weer eens kijken, die film.